IAGenWeb - Marion County |
    |
Naast de reeds genoemde emigranten uit Dantumadeel zaten erop het schip de Pieter Floris ook enkele emigranten uit Oost en West Dongeradeel. Dit waren onder andere: Sjoerd Aukes Sipma en zijn vrouw Jantje Sjoukjes de Vries. Gerrit Gerbens van der Weit en zijn vrouw Wypkje Jacobs Kuipers. Abraham Paulus Buwalda en zijn vrouw Aaltje Jans Havenga. Het echtpaar van der Weit reizigde met 4 kinderen en het echtpaar Buwalda reizigde met 5 kinderen. In het zevende en achtste deel van deze serie kijken we naar hun verhaal en hun verbondenheid met de Familie Roorda uit Dantumadeel.
We beginnen met de meest bekende in deze serie namelijk Sjoerd Aukes Sipma.
Hij werd geboren op 17 augustus 1812 te Bornwird in de gemeente West-Dongeradeel. Hij was een zoon van Auke Sipkes Sipma en Yttje Ritskes Reitsma en boerenknecht en gardenier van beroep. Op 06 maart 1847 trouwde hij in de gemeente West-Dongeradeel met Jantje Sjoukjes de Vries. Zij was geboren op 06 juni 1819 te Engwierum in de gemeente Oost-Dongeradeel. Zij was een dochter van Sjoukje Ruurds de Vries. Op de geboorteakte van Jantje staat het volgende vermeld: Jantje, dochter van Sjoukje Ruurds de Vries, arbeidster zijnde door haar in onecht geteeld. Vrij kort na hun huwelijk vertrekken ze op 3 april 1847 naar Amerika op zoek naar een beter bestaan. Na een voorspoedige tocht kwamen ze op 11 juni 1847 aan in Baltimore. Op 31 augustus 1847 arriveerde de Friese delegatie in Pella.
Op 23 september 1848 wordt hun eerste kind geboren wat de naam Yttje (later Edith) zal krijgen. In 1850 wordt er een zoontje geboren wat de naam Auke krijgt. Op 01 januari 1852 wordt er een tweede zoon geboren die de naam Jan (later John) zal krijgen. Ook wordt het gezin gezegend met de geboorte van een derde zoon. Hij krijgt de naam Sipke. Waar en wanneer hij is geboren is niet bekend. Alle andere 3 kinderen zijn geboren in Pella, Marion Co. Iowa. Het gezin wordt in rouw gedompeld wanneer in 1852 op tweejarige leeftijd plotseling Auke komt te overlijden. Enkele jaren later overlijdt ook Sjoerd Aukes Sipma´s 1e echtgenoot Jantje Sjoukjes de Vries, wat een groot verlies voor hem betekende. Jantje Sjoukjes de Vries overlijdt voor 13 oktober 1857 te Pella, Marion Co, Iowa want op deze datum (13 oktober 1857) trouwt hij namelijk voor de 2e keer met Boukje Boonstra.
Boukje (Baukje en later Bertha genoemd) Boonstra was eerder gehuwd geweest met Tjeerd Tjeerds Bruinja (Bruinia). Boukje Boonstra was een dochter van Tjeerd Dirks Boonstra en Geeltje Hoekes de Haan. Ze werd geboren te Bergum op 07 juni 1830 en huwde op 19 jarige leeftijd op 10 mei 1850 in de gemeente Tietjerksteradeel met Tjeerd Tjeerds Bruinja. Tjeerd Tjeerds Bruinja was een zoon van Tjeerd Pieters Bruinja en Trijntje Sijbes Kuipers. Hij was geboren op 28 juni 1824 te Eestrum. Uit het eerste huwelijk van Boukje Boonstra werden 3 kinderen geboren. Geeltje, Tjeerd en Trijntje Bruinja waren hun namen.
Tjeerd en Boukje arriveerden op 11 juni 1855 in New York vanuit Rotterdam. Het schip waarop ze de oversteek maakte heette de Tarvlinta. In Pella wordt dochter Carrie (Trijntje) geboren op 06 september 1856. Tjeerd Tjeerds Bruinja overlijdt ook voor 13 oktober 1857.
Uit het tweede huwelijk met Sjoerd Aukes Sipma worden nog eens 7 kinderen geboren: Auke (Oscar) Sipma geboren 08 oktober 1858; Geertje (Kate) Sipma geboren 19 mei 1862; Hiltje (Lillie) Sipma geboren 28 november 1864; Sipke Sipma geboren 26 februari 1867; Richard Sipma geboren 17 oktober 1869; Annie Sipma geboren 29 juli 1872; John Sipma geboortedatum onbekend. Alle 7 kinderen zijn geboren te Pella, Marion Co, Iowa.
Boukje Boonstra (Bruinja) Sipma overlijdt op 12 of 16 juli 1884 in Orange City, Sioux Co, Iowa.
Ze wordt begraven op de West Lawn begraafplaats. Sjoerd Aukes Sipma kan zeker niet zonder vrouw want zowaar trouwt hij voor de 3e keer. Op 07 juni 1893 trouwt Sjoerd Aukes Sipma in Orange City, Sioux Co, Iowa, met Kaatje de Boer. Kaatje de Boer was geboren te Zwartsluis (Overijssel) op 25 april 1835 en een dochter van Peter de Boer en Hendrika Derks Toetert. Ook zij had reeds 1 huwelijk achter de rug met Berend Hendrik Isaac Mulder. Uit haar 1e huwelijk waren 3 kinderen geboren. Kaatje de Boer kwam waarschijnlijk in december 1881 naar Amerika.
Het 3e huwelijk van Sjoerd Aukes Sipma heeft niet lang geduurd want op 16 januari 1896 overleed hij in Orange City, Sioux Co, Iowa. Hij wordt begraven op de West Lawn Cemetery.
Na het huwelijk met Sjoerd Aukes Sipma trouwt ook Kaatje de Boer voor de 3e keer en wel met Wobbe Siebes Steensma. Wobbe Siebes Steensma was geboren op 21 september 1820 te Hallum en was een zoon van Siebe Klazes Steensma en Antje Wobbes Boonstra. Hij was eerder gehuwd geweest met Antje Tjeerds de Boer, dochter van Tjeerd Pieters de Boer en Antje Rinderts Lelia, en had reeds 5 kinderen uit dit huwelijk. Wobbe Siebes Steensma overlijdt op 11 juli 1911 te Orange City, Sioux Co, Iowa. Kaatje de Boer overlijdt op 03 april 1914 in Bon Homme Co, in de staat South Dakota.
Hoe vergaat het de kinderen van Sjoerd Aukes Sipma?
Yttje (Edith) trouwt op 24 oktober 1871 in Orange City met Peter Hein de Jong. Yttje (Edith) overlijdt op 20 december 1920 eveneens te Orange City. Peter Hein de Jong was geboren op 09 april 1847 en overleed op 14 december 1922.Het echtpaar de Jong laat 7 kinderen na.
Jan (John) trouwt op 09 februari 1875 in Pella met Arendina (Dina) Harmson of Harmsen. Jan (John) overlijdt op 26 juli 1931 in Sioux County, Iowa. Ardena Harmsom was geboren rond 1857 en overleed na 10 mei 1891 exacte datum niet bekend. (10 mei 1891 is de geboortedatum jongste zoon Edward Sipma). Het echtpaar laat 6 kinderen na.
Auke (Oscar) Sipma trouwt op 26 maart 1888 in Boyden met Bertha de Vries. Auke (Oscar) Sipma overlijdt op 15 oktober 1943 eveneens in Boyden, Sioux Co, Iowa. Bertha de Vries was geboren op 08 augustus 1870 in Nederland en overleed op 20 februari 1956 waarschijnlijk ook in Boyden. Het echtpaar laat 7 kinderen na.
Geertje (Kate) Sipma trouwt op 24 maart 1880 in Orange City met Charles Nathaniel Sawyer. Geertje (Kate) Sipma overlijdt op 21 juli 1913 in Hull, Sioux Co, Iowa. Charles Nathaniel Sawyer was geboren op 01 maart 1830 in Buffelo, New York en overleed op 0 oktober 1926 in Sioux Falls in de staat outh Dakota. Het echtpaar laat 7 kinderen na.
Hiltje (Lillie) Sipma trouwt op 16 maart 1885 in Orange City met John Boterman. Hiltje (Lillie) Sipma overlijdt op 18 december 1940 in Hull, Sioux Co, Iowa. John Boterman was geboren op 28 maart 1859/1861 te Pella en overleed op 06 juni 1926 in Excelsior Sprs in de staat Missouri. Het echtpaar laat 6 kinderen na.
Sipke Sipma trouwt op 22 januari 1891 in Sioux City met Anna Jansma. (ook wordt als mogelijke huwelijksdatum 22 juli 1890 genoemd) Het echtpaar scheidde in 1923. Sipke Sipma overlijdt op 18 december 1933 eveneens in Sioux City, Woodbury Co, Iowa. Anna Jansma is geboren in 1873 en overleed in 1926 verdere gegevens omtrent haar zijn niet bekend. Het echtpaar laat 4 kinderen na.
Richard Sipma trouwt op 25 augustus 1892 in Orange City met Anna Baas. Richard Sipma overlijdt in september 1934. Anna Baas is geboren op 27 maart 1874 en overleden op 07 mei 1953 waar is bij mij niet bekend. Het echtpaar laat 9 kinderen waarvan de jongste Clarence Ray wordt geboren op 13 november 1913 in Gascoyne in de staat Noord Dakota zodat waarschijnlijk ook daar Richard en Anna zijn overleden.
Annie Sipma trouwt op 17 augustus 1892 met Wiebe Lieuwes van der Schaaf. Annie Sipma overlijdt op 06 maart 1918 in Newkirk, Sioux Co, Iowa. (ook wordt 1938 als overlijdensjaar vermeld) Wiebe Lieuwes van der Schaaf is geboren op 23 november 1866 in de gemeente Kollumerland en overleed eveneens te Newkirk op 11 januari 1936. Ze liggen begraven op de Newkirk Cemetery in Iowa. Het echtpaar laat 7 kinderen na.
Over het kind genaamd John uit dit huwelijk is verder niks bekend.
Trijntje uit het eerste huwelijk van Boukje Boonstra en Tjeerd Bruinja krijgt later ook de naam Sipma. Deze Trijntje later ook wel Carrie genoemd trouwt op 10 december 1875 in Pella met Andrew van der Berg. Carrie (Trijntje) Bruinja Sipma overlijdt in 1931. Andrew van der Berg werd geboren in februari 1850 in Nederland en overleed op 10 september 1927 verdere gegevens van hem zijn onbekend. Het echtpaar van der Berg laat 10 kinderen na.
Hiermee komt het aantal genoemde kleinkinderen van Sjoerd Aukes Sipma op 63.
Sjoerd Aukes Sipma werd een vooraanstaand man in Pella en mede oprichter van de tweede nieuwe kolonie Nieuw-Holland later Orange City genoemd. Deze nederzetting groeide in korte tijd uit tot een plaats met zo´n 1500 inwoners. Orange City werd net zo welvarend als Pella.
De eerste kerk die men er stichtte was van de Gereformeerde Gemeente waarvan Sipma ouderling is geweest. Zakelijk ging het Sjoerd Sipma redelijk goed. Hij handelde naast zijn boerenbedrijf in landbouwgronden omdat hij zag dat de waarde van deze gronden zeer snel opliep. Spijt van zijn beslissing om Friesland te verlaten heeft hij nooit gehad getuige zijn vele brieven naar zijn geboorteland. Het afscheid van zijn vader viel hem daar in tegen zwaar.
Een kort fragment uit een van zijn brieven:
Nog een enkel woord tot u, mijnen ouden Vader! Zoo gij nog in leven zijt. Om u hier heen te begeven, zou misschien niet goed zijn; gij zoudt denkelijk op reis bezwijken. Het scheiden van u, geliefde vader viel mij zwaar, veel zwaarder dan ik heb laten blijken. Het zal zeker zeer aangenaam voor u zijn dat gij nog al eens berigten van ons krijgt; dan weet gij, dat wij in een veel beter land zijn. Ik zou wel gaarna wenschen bij U te zijn, Vader! En ook bij alle mijne broeders en zusters; maar ik wensch niet weder in Vriesland te zijn. Och, Vader! Mogten onze namen bevonden worden geschreven te zijn in het Boek des Levens, waarvan aan deze zijde des grafs iets moet gekend worden; dan zouden wij elkander hier namaals eens weder zien in het hemelsche Jerusalem, waar geen rouw of geween meer zal zijn; dan zouden al onze tranen worden afgewist.
Een aantal van deze brieven zijn bewaard gebleven en de Friese achterblijvers hebben deze correspondentie gebundeld tot een historisch waardevol boekwerkje. Sipma kan met recht genoemd worden als een van de belangrijkste uit Friesland afkomstige pioniers die met overgave werkten aan de opbouw van het midwesten van Amerika.
Sjoerd Aukes Sipma was een volle broer van Hiltje Aukes Sipma die we tegen komen in deel 3 van deze serie en getrouwd was met Heerke Ypes Vierzen. Heeft u naar aanleiding van dit verhaal aanvullingen of verbeteringen dan hoor ik dat graag.
Kor Postma
van Aernsmastraat 14
9104 HG Damwoude
Tel: 0511-422640
Mede dank zij de medewerking van onderstaande personen is dit artikel tot stand gekomen